Werken in de sociale werkvoorziening

Vroeger werd bij de Sociale Werkvoorziening vooral eenvoudig werk gedaan. Tegenwoordig is er veel meer mogelijk. Detachering en begeleid werken bij ‘gewone werkgevers’ komen steeds meer voor. Wat zijn de mogelijkheden?

De Sociale Werkvoorziening is bestemd voor mensen met een handicap: lichamelijk, verstandelijk of geestelijk. Veel mensen denken bij het woord Sociale Werkvoorziening of sw aan werkplaatsen waar verstandelijk gehandicapten bezems of wasknijpers in elkaar zetten. ‘Niet meer van deze tijd’, zegt Jan Merton van de WRA Groep, zoals de Sociale Werkvoorziening in Amsterdam nu nog heet. Binnenkort verandert de naam in Pantar. ‘Natuurlijk hebben we nog eenvoudig productiewerk, omdat dat voor veel mensen het maximaal haalbare is. En zij zijn er ook blij mee. Maar een groot aantal mensen die een beroep doen op de sw, heeft meer in zijn mars. Zij hebben alleen extra hulp of ondersteuning nodig; daarvoor proberen wij werk op maat te vinden. De bedoeling is dat mensen zich zo veel mogelijk ontwikkelen. Wie ertoe in staat is, moet doorstromen naar de gewone arbeidsmarkt.’

Merton legt uit dat er binnen de sw drie soorten werk zijn: bij een sw-bedrijf zelf, detachering en begeleid werken. Van de drieduizend werknemers van de WRA groep, zijn er vijfhonderd gedetacheerd. Merton: ‘Dat wil zeggen dat ze ergens anders werken, maar wel op de loonlijst van het sw-bedrijf staan. Dat biedt bescherming als ze het werk niet aankunnen. Een verdergaande vorm is begeleid werken. De werknemer is dan gewoon in dienst bij zijn werkgever en wij verzorgen de begeleiding, bijvoorbeeld bij het inwerken. Voor het begeleiden van de ruim 5500 mensen die binnen én buiten de deur werken, hebben we honderd consulenten in dienst. Vijftien accountmanagers zoeken continu in de markt naar nieuwe werkplekken.’

Verlost
Extra begeleiding, een aangepaste werkplek, aangepaste werktijden, werken in eigen tempo: het hoort bij de sw allemaal tot de mogelijkheden. Merton vertelt over een docent die overspannen was en daarom de universiteit moest verlaten. ‘Hij had een ernstige ziekte en vroeg daarom een sw-indicatie aan. Die kreeg hij en als sw’er kon hij weer bij de universiteit aan de slag. Weliswaar met minder salaris, maar hij was verlost van de voor hem te zware plicht om jaarlijks ook tien wetenschappelijke artikelen te schrijven. Het gaat nu weer beter met hem en hij is weer in dienst van de universiteit.’

Steeds vaker wordt werken bij de sw ingezet als re-integratiemiddel. Gedeeltelijk arbeidsgeschikten kunnen bijvoorbeeld zes maanden begeleid worden bij het zoeken naar werk, met behoud van uitkering. Ook mensen met een werkloosheids- of bijstandsuitkering kunnen als onderdeel van hun re-integratie tijdelijk bij een sw-bedrijf gaan werken.

Wachtlijsten
De sw is volop in beweging. Mede doordat de overheid aandringt op modernisering en daar ook extra geld voor wil uitgeven: 18 miljoen per jaar boven op het huidige budget. Groot probleem blijven de wachtlijsten. Eind 2005 zaten, zo blijkt uit een publicatie van staatssecretaris Van Hoof 15.375 arbeidsgehandicapten te wachten op een sw-plek. Meer dan de helft van hen heeft de indicatie ‘begeleid werken’.  De roep om iets aan de wachtlijsten te doen —vanuit de politiek en talloze belangenorganisaties — wordt steeds luider. De nieuwe Wet sociale werkvoorziening (wsw), die naar alle waarschijnlijkheid 1januari 2008 ingaat, zou uitkomst moeten brengen. Gemeenten krijgen vanaf dat moment geen vast bedrag meer per arbeidsplaats, maar een totaalbudget waarmee ze een minimaal aantal wsw-werkplekken moeten realiseren. Het idee is dat daardoor meer ruimte ontstaat om per individu te kijken wat nodig is. Ook zijn gemeenten dan flexibeler om het geld uitte geven aan trajecten waaraan het meeste behoefte is.

Johan Plessius is medewerker in een parkeergarage, ‘Vroeger was ik speeltuinbeheerder, totdat mijn knie- banden en mijn rug het begaven. Ik kwam in de WAO Het toenmalige Gak wees me op de Sociale Werkvoorziening. Eerst kreeg ik werk in Artis. Nu werk ik in de parkeergarage bij de Amsterdam Arena, Ik houd in de gaten of er storingen zijn. Het is zo groot hier, mensen raken in paniek als een slagboom niet omhoog wil. Elk uur rijd ik rond met mijn brommer om problemen op te lossen. Het is schitterend werk, heel zelfstandig. Ik leer elke dag. Het rooster bevalt ook goed; door de wisseldiensten heeft mijn lichaam genoeg tijd om tot rust te komen.Ik heb het gewoon getroffen.’

Voor wie is de SW?
De Sociale Werkvoorziening is een vrijwillige regeling voor mensen de willen werken, maar die een gewone baan niet aankunnen door een lichamelijke, psychische of verstandelijke handicap. Zij kunnen zich melden bij Centrum voor Werk en Inkomen (cwi) dat hun beperkingen onderzoekt. Vindt cwi de beperkingen ernstig genoeg dan volgt een ‘indicatie wsw’ en wordt aangepast werk gezocht. uwv kan cliënten doorverwijzen naar cwi voor zo’n indicatie, Wie de indicatie aanvraagt, mag niet al te beperkt zijn, want ook de Sociale Werkvoorziening moet voldoende goed werk afleveren. Daarom is het van belang dat de aanvrager onder aangepaste omstandigheden redelijk kan functioneren. Grofweg geldt als richtlijn dat een wsw’er minstens vijftien procent van een normale arbeidsprestatie moet kunnen opbrengen De aanpassingen mogen niet te duur zijn en er mag niet al te veel begeleiding nodig zijn, maximaal vijftien procent van de tijd. Als de gezondheid naar verwachting erg hard achteruitgaat, kan iemand ook geen wsw’er worden. cw baseert zich daarbij op gegevens van een arts — de dokter van de aanvrager zelf of een arbo arts.

Wilt u een indicatie wsw aanvragen? Bij CWI-kantoren en op www.werk.nl kunt u tercht voor een aanmeldformulier. Daar is ook de brochure ‘de indicatie voor de Sociale Werkvoorziening’ te vinden

Waar meldt u uzelf aan voor een indicatie Wet Sociale Werkvoorziening?
Voor een indicatie Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) meldt u uzelf aan bij CWI. U kunt uzelf aanmelden met het aanmeldingsformulier indicatie WSW.

Downloads
CWI-vestiging voor de indicatie WSW (Word, 25 kB): u stuurt het aanmeldingsformulier indicatie WSW naar een CWI-vestiging voor de indicatie WSW bij u in de buurt.


Aanmeldingsformulier indicatie WSW (PDF, 20 kB): het aanmeldingsformulier indicatie WSW vindt u ook op alle CWI-vestigingen.