Seksualiteit na een stoma

Bron : zorgkrant.nl
Datum : 4-10-2007

Het aanleggen van een stoma heeft een invloed op seksualiteit. En dat is een thema dat uit de taboesfeer mag gehaald worden. Daarom ontwikkelden het Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen van de K.U.Leuven en de diensten psychiatrie en abdominale heelkunde van UZ Leuven in samenwerking met de Vlaamse Liga tegen Kanker (VLK), een brochure rond stoma en seksualiteit. Deze brochure is er niet alleen voor patiënten en hun partners, maar ook voor hulpverleners.

Eenvoudig gesteld is een stoma een kunstmatige opening die een lichaamsholte met de buitenwereld verbindt. Wanneer deze opening bijvoorbeeld de dikke darm met de buitenwereld verbindt, heb je een colostoma. Een stoma heeft geen sluitspier waardoor de patiënt aan de buikwand een zakje moet bevestigen rond de stoma zodat de stoelgang of urine kan worden opgevangen. Veel stomadragers voelen zich hierdoor verminkt, hun lichaamsbeeld is aangetast. Aangezien lichamelijke aanraking in het beleven van seksualiteit centraal staat en na het aanleggen van een stoma het lichaam en het lichamelijk functioneren veranderen, zal het seksueel functioneren na de operatie vaak anders zijn. Het is ook mogelijk dat seksualiteit anders beleefd wordt dan voorheen.

Uit een onderzoeksproject bleek dat de emotionele en seksuele problemen bij stomadragers niet onderschat mogen worden en zowel in de klinische praktijk als in het onderzoek meer aandacht verdienen.

Om de mogelijke gevolgen van een stomaoperatie op seksueel vlak te verduidelijken, het taboe rond seksualiteit bij stomapatiënten te doorbreken en een dialoog op gang te brengen tussen patiënten, partners en hulpverleners, werd een informatieve brochure voor patiënten, partners en hulpverleners opgesteld. In de brochure ‘Seksueel functioneren en seksualiteitsbeleving na het aanleggen van een stoma’ geven de auteurs, Els Pazmany en prof. dr. Paul Enzlin van de dienst psychiatrie UZ Leuven, zowel een beschrijving van de lichamelijke, psychologische en relationele factoren als praktische tips en aanbevelingen om het seksueel leven te vergemakkelijken. In de brochure staat ook een overzicht van medische behandelingen en hulpmiddelen. Om de veelheid aan informatie herkenbaar en levendig te maken, werden verklarende tekeningen en figuren gebruikt. Het geheel werd aangevuld met uit het leven gegrepen citaten van stomadragers.

De brochure is gratis te verkrijgen via e-mail: vl.liga@tegenkanker.be  

Dankzij de financiële steun van Kom op tegen Kanker, de campagne van de VLK kon een onderzoek worden ingesteld naar de emotionele en seksuele gevolgen van het hebben van een stoma. Het onderzoek ging uit van het Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen en Context, centrum voor relatie-, gezins- en sekstherapie (dienst psychiatrie) en de dienst abdominale heelkunde van UZ Leuven. Tijdens het onderzoek kon een beroep gedaan worden op de actieve bijdrage van het bestuur en de leden van zelfhulpgroepen ‘Stoma Ilco vzw’ en ‘Stoma jong-actief vzw’.