Rolstoelkarate - Francine over rolstoelkarate

‘Al kan je maar één vinger bewegen, karate kun je altijd beoefenen. Het zit namelijk in je hoofd.’

Van haar 16e tot aan haar 32e heeft Francine aan karate gedaan. Hoe dat in zijn werk gaat, als je een beperking hebt, lees je in dit interview.

Wie is Francine? Francine is 34 jaar oud en woont sinds een aantal maanden, samen met haar hulphond Diesel, in een focuswoning in Zwolle. In haar vrije tijd doet ze veel vrijwilligerswerk. Francine zet zich in voor de organisatie ‘personal service dogs’. Ook is ze betrokken bij ‘your wish comes true’. Dit is een stichting die wensen laat uitkomen van jong volwassen lichamelijk gehandicapten. Francine houdt zich bezig met pr-werkzaamheden en met de website van ‘Personal Service Dogs’. Daarnaast is Francine ook betrokken bij Intermobiel. Ze kende Intermobiel al langer en gebruikte de website wel eens als naslagwerk. Nu is Francine zelf actief betrokken bij Intermobiel. Ze schrijft stukken voor de website en houdt interviews. Hiernaast heeft Francine nog andere bezigheden. Zo houdt ze van schilderen, wandelen, lezen en zoals ze zelf zegt: ‘genieten’. Francine heeft de opleiding Middelbaar Laboratorium Techniek in Leiden afgemaakt. Hier heeft ze nooit een baan in gevonden, omdat haar gezondheid tijdens de studie verslechterd is.

Medisch
Francine heeft last van spasticiteit, scoliose en slijtage in haar knieën. Ze heeft dan ook 24 uur per dag pijn. Ook heeft ze verminderde energie. In de loop van de jaren is haar gezondheid verslechterd. Nu is ze redelijk stabiel, maar de pijn wordt wel erger. Francine loopt in huis en als ze buiten is, zit ze in een rolstoel of scootmobiel. Sinds kort heeft Francine ook weer een auto, waar ze heel blij mee is. Het geeft haar een groot stuk vrijheid.

Waarom karate?
Francine woonde, toen ze 16, was in een internaat. Ze wilde graag gaan sporten, maar wilde dit niet doen op het internaat. Francine vertelt: ‘Ik woonde met mensen met een handicap en ik ging naar school met mensen met een handicap. Ik wilde niet op het terrein ook nog eens gaan sporten met mensen met een handicap’.

Francine kwam een aanplakbiljet tegen waarop stond: ‘Heb je een handicap? Je kunt ook karate doen.’ Francine was nieuwsgierig geworden en nam een vriendin, die ook in een rolstoel zat, mee naar de beginnerscursus. Karate met een beperking Een rolstoel hoeft bij karate geen beperking te zijn. Francine: ‘Al kan je maar één vinger bewegen, karate kun je altijd beoefenen, het zit namelijk in je hoofd’. Francine is begonnen in een dojo voor vrouwen (een dojo is een zaal waarin men oefent in Japanse zelfverdedigingkunsten of vechtsporten). Deze dojo is een veilige plaats voor vrouwen, die zoeken naar een nieuwe manier van weerbaarheid en zelfverdediging. Emoties kunnen hier met elkaar gedeeld worden. Francine voelde zich een volwaardig lid van de dojo. Ze is niet anders behandeld, omdat ze toevallig een beperking heeft. Het hebben van een beperking maakte niks uit. Francine: ‘Als ik een bepaalde techniek met mijn benen niet kon doen, dan deed ik een vervangende armtechniek.’ In de beginnerscursus waren meer mensen die in een rolstoel zaten. Later was Francine de enige die trainde in een rolstoel.

Shuri-Ryu
Francine heeft de karatestijl Shuri-Ryu beoefend. Deze stijl betekent in het Japans ‘Mooi en Gracieus’. In deze stijl ligt het accent niet op trainen in wedstrijdverband, maar juist op ontwikkeling van je eigen kennis en vaardigheden. ‘Het is een individuele weg die je aflegt, je werkt vanuit je eigen centrum.’, benoemt Francine. Ook legt deze stijl de nadruk op het ontwikkelen van zelfvertrouwen. Francine vertelt dat ze als puber onzeker was. Karate heeft haar geholpen om zelfverzekerder te worden. Francine vindt: ‘Als je een handicap hebt, maakt dat je ook afhankelijk van anderen. Door die afhankelijkheidspositie, is het wel eens lastig je grenzen aan te geven ten aanzien van afstand en nabijheid. Door karate heb ik geleerd dit wel te durven aangeven.’ Francine weet nu dat ze er mag zijn en dat ze de ruimte mag pakken die ze nodig heeft. De oefensituaties in de karatelessen leerden de vrouwen weerbaarder te worden. Francine heeft bijvoorbeeld geleerd, wat ze moet doen als er meerdere mensen tegelijkertijd op haar af komen. Wat is je grens in zo’n geval en hoe geef je dit aan?

Frustratie
Toen Francine 32 jaar was, is ze gestopt met karate. Ze kon vanwege haar beperkingen niet meer pijnloos deelnemen aan karate. ‘Dat frustreerde me wel, ik ben echt met karate opgegroeid.’ Toch heeft Francine na het stoppen ook een belangrijke les geleerd: karate kan je ook in je eigen hoofd uitoefenen. Het gaat namelijk om weerbaarheid en uitstraling. Twee jaar geleden is Francine, zoals ze het zelf zegt, van karate weggelopen. Inmiddels heeft ze er vrede mee dat ze gestopt is. Karate zal immers altijd een onderdeel van haar leven blijven. Het is een manier van leven en het heeft haar mentaal sterker gemaakt. Daar zal ze altijd haar voordeel mee kunnen doen.

Toekomst
Francine is van plan om over een tijdje een fiets aan te schaffen en hiermee toerritten te maken. Ook hoopt ze ooit nog eens een keer de Afsluitdijk over te fietsen. Een ritje dat ze vroeger vaak met de auto maakte, als ze met haar ouders haar opa en oma in Friesland bezocht.

Geschreven door: Jolet Wiering-Muurling
Geredigeerd door: Johan Fiddelaers
Maart 2009