Ice sledgehockey - Informatief artikel

Ice sledgehockey is de paralympische variant van ijshockey. De sport wordt veelal beoefend door mensen met een lichamelijke handicap aan het onderlichaam. De spelers nemen plaats op een slee en bewegen zich voort met prikstokken die tegelijkertijd dienen als hockeystick. De kleding en het grootste deel van de regels in het spel komen overeen met die van ijshockey.

In onderstaand artikel komen onderstaande onderwerpen aanbod die spelen bij ice sledgehockey. De bronnen van dit artikel zijn: wikepedia en Amsterdam Huskies.

• Geschiedenis
• Nederland
• WK Sledgehockey 2009 Nederland
• Regels
• Speelveld
• Teams
• Arbitrage
• Uitrusting

Geschiedenis
Sledgehockey is in 1960 in Zweden ontstaan door een groep enthousiastelingen, waaronder Karl-Gunnar Karlsson, die een vorm van ijshockey begonnen te spelen op prikslees. Een gewone prikslee bleek echter vooral door de ijzers en de manier waarop die eronder zaten niet geschikt voor ijshockey. Rond 1968 werd het een echte sport met speciaal daarvoor gebouwde sleden, waarbij de afstand tussen de ijzers smaller is dan die bij een gewone prikslee.

Hoewel er in het begin weinig animo voor het sledgehockeyen bestond, werd er al in 1969 voor het eerst een internationaal toernooi gespeeld tussen Zweden, Noorwegen en Engeland. Dit groeide in de loop van de jaren uit tot het WK. Inmiddels zijn er twee wereldkampioenschappen, een voor-A landen en een voor B-landen. In 2009 is het WK voor B-landen in Nederland gespeeld met Zweden, Nederland, Estland, Finland, Groot-Brittannië en Polen.

Bij de Paralympische Winterspelen van 1976 was het al een demonstratiesport, maar pas tijdens de Paralympische Winterspelen in het Noorse Lillehammer in 1994 werd het een paralympische wintersport. Zweden won toen in de finale met 0-1 van Noorwegen.

Nederland
In Nederland werden in 1987 de eerste plannen gemaakt om een sledgehockeyclub op te richten. Dit resulteerde erin dat in september 1996 de eerste en nu nog enige Nederlandse club, de Amsterdam Huskies, werd opgericht. Deze club is aangesloten bij het NEBAS (Gehandicaptensport Nederland) en de Nederlandse IJshockeybond. Doordat deze club nu nog de enige club in Nederland is, worden de wedstrijden, gemiddeld vier per jaar, internationaal gespeeld.

WK Sledgehockey 2009 Nederland
In Nederland is er één clubteam dat Ice Sledge Hockey speelt in Amsterdam. De gehandicaptensport Nederland wil graag het WK aangrijpen om meerdere clubs in Nederland op te richten en primair één in Eindhoven. Ook mensen zonder handicap beoefenen deze paralympische sport.

Van 14 tot en met 22 maart 2009 was het Wereldkampioenschap Sledgehockey voor B landen gehouden in Eindhoven. Ook Nederland deed hieraan mee. Tijdens dit WK zijn vijf teams, Verenigd Koninkrijk, Zweden, Estland, Polen en Nederland, de strijd met elkaar aangegaan. Esland en Zweden zijn door hun finaleplaats verzekerd van deelname aan het Paralympisch kwalificatietoernooi voor Vancouver 2010.

Sinds januari 2009 is er een Nationaal team. De meeste spelers van het team komen van de Amsterdam Huskies, dit is tot op heden de enige club in Nederland geweest waar sledgehockey gespeeld werd, vanaf september 2009 komt er bij Tilburg Trappers ook een sledgehockeyclub.


Regels
Al de ijshockeyregels zijn in het begin gehandhaafd gebleven en in de loop van de tijd aangepast aan de sleeën en de sporters 

• Niet meer dan 6 spelers per team op het ijs
• Niet meer dan 6 begeleiders per team in en rond de spelersbank
• Snelle en aan tijdgebonden wissels van maximaal 10 seconden. De scheidsrechter geeft met zijn arm aan dat de wisseltijd om is
• Het thuisteam heeft het laatste recht van wissel
• Speeltijd 3 maal 15 minuten met 2 pauzes van elk 15 minuten
• Elk team heeft recht op een time-out van maximaal 1 minuut tijdens de reguliere speeltijd. 

Voor junioren kunnen afwijkende regels gelden. Elke spelonderbreking wordt, net zoals het begin van elke periode, hervat met een ingooi van de puck. Dit wordt face-off genoemd. Overtredingen tegen genoemde regels worden meestal bestraft met een "bench-minor penalty" (twee minuten tijdstraf). 

Speelveld Sledgehockey wordt gespeeld op een veld van ongeveer 60 bij 30 meter. Het veld, dat afgeronde hoeken kent, wordt omgeven door een 'boarding' met een hoogte van 1,22 meter. Op vier meter afstand van de korte zijden bevinden zich de doellijnen, met in het midden daarvan de goal. Het speelvlak tussen de doellijnen is in drie gelijke stukken verdeeld door tweemaal 30 centimeter brede blauwe lijnen. Vervolgens wordt het speelveld ook nog door een 30 centimeter brede rode lijn in twee helften verdeeld. Het vak dat gevormd wordt door een korte zijde van de boarding en een blauwe lijn heet het verdedigingsvak van het team dat het in dat vak bevindende doel verdedigt. Voor de tegenstander is dit het aanvalsvak. Het gebied tussen de twee blauwe lijnen is het neutrale vak. De teams wisselen na elke pauze van speelhelft.   Teams Een sledgehockeyteam bestaat uit maximaal 12 spelers en twee doelverdedigers. Zes spelers, die gedurende de gehele wedstrijd ongelimiteerd gewisseld mogen worden, bevinden zich op het ijs. Dit zijn: een doelverdediger, een linker verdediger (left defense), een rechterverdediger (right defense), een rechter vleugelspeler (right winger), een linker vleugelspeler (left winger) en een midvoor (center). Elk team bestaat uit een aanvoerder en maximaal twee assistenten. Alleen zij hebben het recht, als ze op het ijs staan, om met de scheidsrechter en de lijnrechters te communiceren. Elk team heeft maximaal 6 begeleiders bij zich, die zich gedurende de wedstrijd in of bij de spelersbank mogen bevinden.

Zowel gedurende het spel als bij spelonderbrekingen mogen spelers gewisseld worden. De scheidsrechter en linesmen zien toe op regelementaire spelerswissels. Van belang hierbij zijn:

• niet meer dan 6 spelers per team op het ijs
• snelle en aan tijdgebonden wissels van maximaal 10 seconden
• Het thuisteam heeft het laatste recht van wissel  

Overtredingen tegen genoemde regel worden bestraft met een bench-minor penalty (twee minuten tijdstraf).
Elk team beschikt over een aanvoerder (captain) en maximaal 2 assistenten (alternates). Alleen zij hebben het recht, als ze op het ijs staan, om met de scheidsrechter te communiceren.

Maximaal 6 begeleiders (coach, verzorger, masseur, materiaalman, enzevoort) mogen zich gedurende de wedstrijd in of bij de spelersbank bevinden.

Arbitrage
Bij de junioren en de lagere niveaus staat elke wedstrijd onder leiding van twee scheidsrechters. In dit tweemanssysteem hebben beide scheidsrechters dezelfde verantwoordelijkheden tijdens de wedstrijd. Bij de hogere en de internationale niveaus bestaat de arbitrage bij elke wedstrijd uit één scheidsrechter en twee lijnrechters. Bij dit driemanssysteem zijn de verantwoordelijkheden duidelijk verdeeld tussen de scheidsrechter en de twee lijnrechters.

Achter elk doel bevindt zich, ter ondersteuning van de scheidsrechter(s) en lijnrechter, een doelrechter en in de bank van de wedstrijdleiding de volgende personen:

Official scorer
Deze is verantwoordelijk voor het invullen van het wedstrijdformulier oa namen van begeleiders, spelers, coaches, scheidsrechter en lijnrechters als ook de doelpunten (makers) als degen die de assist gaf en degenen die straffen krijgen opgelegd en welke straffen dat zijn.

Penalty box attendant
Deze houdt de straftijd bij zodat een speler op tijd weer terug kan keren op het ijs.

Game Timekeeper
Deze houdt de wedstrijdtijd bij.

Uitrusting
Spelers verschijnen goed beschermd op het ijs. De uitrusting moet aan diverse eisen voldoen. De uitrusting van de sporters bestaan uit een prikslee, stokken en beschermende kleding.

De slee SledgehockeysleeDe prikslee die gebruikt word bij ijshockey is behoorlijk anders dan een prikslee die wordt gebruikt bij priksleewedstrijden. Bij een sledgehockeyslee staan de schaatsen erg dicht op elkaar, soms met maar met een tussenruimte van 2,5 cm. Ook zitten er ijshockey-ijzers onder en geen ijzers van Noren zoals bij een reguliere prikslee. Verder eisen aan de slee en het frame zijn:   Het frame van de slee mag worden gemaakt van staal, aluminium, magnesium of titanium. Het materiaal van het frame moet een ronde vorm hebben. De voorzijde van de slede moet een continue ronding hebben. Het frame mag worden verstevigd met maximaal vier dwarsbuizen en een voetsteun. Deze dwarsbuizen mogen zowel rond als vierkant zijn. De hoogte van het frame gemeten vanaf het ijs aan de onderkant van het frame moet tussen de 8,5 en de 9,5 cm zijn. De slee mag een minimale lengte van 80 cm hebben. De zitting kan worden gemaakt van elk geschikt materiaal en mag geen scherpe randen hebben. De maximale hoogte van de zitting mag 20 cm boven het ijs zijn, gemeten vanaf een vlakke ondergrond tot het laagste punt van de onderkant van het zitgedeelte van de zitting.

Sledgehockey stokken:  De stokken van een sledgehockeyer zijn vrij kort. Enkele eisen voor de prikstokken zijn:   Ze mogen worden vervaardigd uit hout of ander materiaal, zoals carbon, aluminium, glasvezel of plastic, zonder scherpe randen. De maximale lengte van het prikgedeelte is 1 m met een minimum breedte van 2 cm en een minimale dikte van 2,8 cm. De maximale lengte van het hockeygedeelte is 32 cm vanaf het bovenste stuk van het prikgedeelte en heeft een maximale breedte van 7,5 cm. Het hockeygedeelte mag worden gebogen. De kromming wordt bepaald door de afstand van de loodrechte lijn, gemeten vanaf een rechte lijn van het prikgedeelte tot het midden van het hockeygedeelte en mag niet groter zijn dan 1,5 cm. De diepte van de punten aan het prikgedeelte mag niet dieper zijn dan 4 cm. en mag niet eindigen in een scherpe punt, en mag maximaal eindigen in 6 scherpe punten die niet verder buiten de stok uitsteken dan 1 cm.

Voor de stok van de doelverdediger geldt:

• De lengte het hockeygedeelte mag minimaal 30 en maximaal 38 cm vanaf het bovenste stuk van het prikgedeelte zijn, en 9 cm breed zijn.
• Ook mag de vorm van de stok afwijken van dat van een veldspeler. Er mag echter geen hoek van 90° in de stok zitten.

Voor meer informatie over de beschermende kleding en nog meer informatie over de spelregels bekijk http://www.amsterdamhuskies.nl/spelregels2.html en http://nl.wikipedia.org/wiki/Sledgehockey 

Geschreven door Veroni Steentjes
Augustus 2009