Duiken

'Met duiken kreeg ik een stukje vrijheid.' Als je denkt dat je een sport wel kunt vergeten als je gehandicapt bent, dan zit je er flink naast. Op de paralympics is bijvoorbeeld een sterk staaltje te zien van wat de invalide mens kan bereiken op sportief gebied. Je hebt misschien wel eens beelden gezien van mensen die tennis of basketbal spelen vanuit hun rolstoel. Of atleten die met behulp van een prothese een estafette lopen. Maar de sport die Marieke Harskamp doet, is toch op zijn minst ongewoon te noemen: duiken…

Gaan zwemmen?
Marieka is spastisch en zit in een elektrische rolstoel. Ze is een jonge vrouw van 31 en werkt bij Acceswise, een vakantie-informatiepunt voor aangepast reizen. Ze had al een tijdje het idee om aan sport te gaan doen. En eigenlijk ging haar hart uit naar het zwemmen, ook al wist ze bij voorbaat dat dit moeilijk zou zijn doordat ze niet goed haar hoofd boven water kan houden. De afdeling Sport en Recreatie van revalidatiecentrum Klimmendaal wist hier wel raad mee, en brachten haar in contact met een duikersgroepje dat net gestart was. Marieka’s interesse was gewekt. Ze ging kijken, mocht meedoen en werd lid. Dit was in 1998.

Vrijheid
Voor Marieka bleek het duiken een ideale sport. Doordat ze onder water met behulp van de uitrusting gewoon door kan ademen, is het helemaal geen probleem dat ze haar hoofd niet goed boven water kan houden. “Met het duiken kreeg ik een stukje vrijheid, ik zat niet in mijn rolstoel en had veel minder pijn door het bewegen in het water. Ik vind het een geweldige sport. Mijn conditie werd beter en ik leerde dingen bij zoals evenwicht houden; in het begin rolde ik telkens op mijn rug, doordat de fles met perslucht zo zwaar was.” Verder heeft Marieka een betere ademhaling gekregen, doordat dit onder water veel gemakkelijker gaat.

Begeleiding
Natuurlijk is er bij het duiken begeleiding aanwezig. Met elke duiker gaat altijd een instructeur mee, om je goed in de gaten te houden. Soms is het moeilijk om onder water te communiceren, zelfs met de signalen die in de ‘onderwatertaal’ gebruikt worden, dus de instructeur let voortdurend heel goed op of alles in orde is. Daarom is het van belang dat je van tevoren duidelijke afspraken maakt. Als je bepaalde signalen niet af kunt geven onder water, dan moet je daarvoor een alternatief bedenken. Bovendien moet je met elkaar afspreken hoe lang je in het water wilt blijven, zodat je niet al te vermoeid raakt. En als het moeilijk wordt om te bewegen, dan helpt de instructeur je daarbij door je door het water te slepen. Een bijkomend voordeel is dat je zo toch spiergroepen beweegt die je buiten het bad niet kunt bewegen.

Vertrouwen
De groep van Marieka bestaat uit vijf deelnemers, ieder met zijn of haar eigen begeleider. Het contact onderling vindt ze erg goed, maar je moet elkaar ook wel kunnen vertrouwen. “Soms krijgen we oefeningen waarbij we bijvoorbeeld geblinddoekt moeten duiken, of met twee personen één fles perslucht moeten elen. Dan is het natuurlijk heel belangrijk om goed samen te werken.”

Een echte aanrader
Het is duidelijk dat Marieka erg enthousiast is over het duiken:”Ik zou het duiken willen aanbevelen aan iedereen die geen last heeft van aanrakingspijn. Het water kan al erg gevoelig zijn voor sommige mensen. Als ik van mezelf uitga, en ook ik heb pijn, zou ik het aanbevelen omdat we duiken in een bad met verwarmd water. Het is heerlijk om uit je rolstoel te zijn en om bewegingen te maken die je buiten het bad niet kunt maken. De begeleiding is goed en ze helpen je om je vaardigheden te trainen.”

Duiken bij de ISVA
Marieka duikt via de ISVA. Deze vereniging werd al in 1967 opgericht met als doelstelling ervoor te zorgen dat ook gehandicapte mensen aan sport kunnen deelnemen in recreatief verband of op wedstrijdniveau. Zij bieden de mogelijkheid om kennis te maken met het zwemmen met perslucht, zoals Marieka, maar ook gewoon met de basisuitrusting voor het snorkelen (duikbril, snorkel en zwemvliezen). Als basisvereiste stellen zij dat de sporter in ieder geval moet kunnen zwemmen zonder hulpmiddelen, watervrij is en een redelijke armfunctie heeft. Naast deze watersporten worden nog verschillende andere activiteiten aangeboden bij de ISVA.

Geschreven door Ronald Zeijpveld
M.m.v. Mirjam Gloerich