Bart vertelt over zijn werk bij UWV

'Door wat tips heeft ze een baan gevonden. Uiteindelijk heeft ze het zelf gedaan!’

Bart van der Dussen is 37 jaar en woont in Utrecht. Als werkcoach bij het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen) kent hij de problemen die mensen kunnen tegenkomen tijdens de zoektocht naar een (nieuwe) baan. Door zijn eigen beperking kent Bart bovendien de problemen die je handicap kan vormen op de arbeidsmarkt. Vanaf zijn geboorte is hij spastisch in zijn benen (cerebrale parese / infantiele encefalopathie). Maar hij weet, deels uit eigen ervaring, waar de kansen liggen.

De voorbereiding op de arbeidsmarkt vindt vooral plaats in het onderwijs. Zou in het (beroeps-)onderwijs meer aandacht moeten worden besteed aan de problemen en mogelijkheden voor jong gehandicapten bij het intreden op de arbeidsmarkt?  'Dat is in mijn beleving heel belangrijk! Het gat tussen studeren en werken is te groot. De aansluiting is vrij beperkt. Zelf vond ik dat lastig na de HEAO. Ik heb het idee dat dat in het MBO onderwijs beter geregeld is, zoals bijvoorbeeld het REA college (link: http://www.reacollegenederland.nl) (Wet op de Re-integratie Arbeidsgehandicapten, beroepsopleidingen voor mensen met een arbeidshandicap die geen regulier onderwijs kunnen volgen).' Voorkomen is beter dan genezen. Herken jij ‘valkuilen’ waar jongeren op kunnen letten? 'Jongeren met een beperking kunnen zichzelf zowel overschatten als onderschatten. Dat herken ik; dat heb ik zelf ook gedaan. Tijdens mijn studie had ik daar geen last van, maar wel toen ik begon met werken. Jezelf goed kennen is dan heel belangrijk. En accepteren dat niet alles even snel gaat als bij mensen zonder beperking.'

En als mensen al een baan hebben gehad, maar op zoek moeten naar een nieuwe baan?
'Ik herken problemen dat mensen in een rouwproces zitten: hun oude werk niet makkelijk kunnen loslaten en in een gat vallen. Het opkrabbelen daaruit kost even tijd. Soms is er sprake van schuldenproblematiek of dat mensen door een fysieke beperking hun oude droom moeten loslaten.

Ik heb ooit iemand geholpen met een beperking die lastig aan de slag kwam. Ze had een voorziening via het UWV. Door wat tips van mijn kant, voor wat betreft het solliciteren, heeft ze een baan gevonden. Uiteindelijk heeft ze het zelf gedaan!'

Je werkt zelf dus bij UWV. In hoeverre krijg je tijdens je werk te maken met jongeren met een handicap. Heb je dan zelf voordeel uit je eigen ervaring?
'Ik was eerder al re-integratiecoach bij het UWV en ik heb bij de gemeente Den Haag gewerkt als Klantmanager Werk. De functie van werkcoach is wat breder, omdat ook de werkzaamheden van een voormalig adviseur Werk en Inkomen van het CWI (Centrum voor Werk en Inkomen) deel uitmaken van de functie. Dat maakt het afwisselend en het werkt efficiënt.

Nu werk ik als werkcoach bij het UWV, waar ik mij bezig houd met klanten met een WW uitkering (Werkloosheidswet) en binnenkort ook met mensen die goedgekeurd zijn en geen aanspraak maken op WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen). Incidenteel komen er mensen bij me die zelf een beperking hebben. Ongetwijfeld zal dit meer gaan worden als ik me met mensen ga bezighouden die WIA aangevraagd hebben, maar niet krijgen, omdat ze voor minder dan 35% arbeidsongeschikt bevonden zijn. Mijn eigen beperking helpt hierbij, omdat ik een voorbeeld ben voor hoe je ook met je handicap kunt omgaan (kijken naar wat er wél kan in plaats van denken wat níet kan).

Ik zou het leuk vinden om door te groeien naar een seniorfunctie of eventueel mentor. Ook zou ik het leuk vinden om in de toekomst met Wajongeren te werken. Uiteindelijk wil ik na de nodige ervaring voor mezelf gaan beginnen en eventueel tijdelijk in het buitenland werken (in een ontwikkelingsland om mensen met een beperking daar een beter bestaan te geven).'

Op wat voor manieren kan het UWV helpen als je door je beperking moeite hebt om een baan te vinden?
'UWV heeft diverse trajecten voor gehandicapte jongeren met recht op een Wajong uitkering. Dit kan bestaan uit opleiding, leerwerkproject of loopbaanbegeleiding, eventueel met behulp van testen. Ook is het mogelijk een zogenaamd IRO traject te volgen (Individuele Re-integratieovereenkomst). Daarmee is het mogelijk zelf te kiezen voor een re-integratiebureau en een maatwerk traject te volgen richting werk.'

In hoeverre bemoeilijkt je lichamelijke beperking je bij het uitvoeren van je werk? Houd je werkgever hier rekening mee?
'Ik kan minder ver lopen dan mijn collega's. Soms vraag ik of iemand wat voor me wil doen of wordt het aangeboden. Er is vrij gemakkelijk over te praten. Mensen zien mij en mijn handicap is daaraan ondergeschikt.'

Heb je afsluitend misschien nog wat tips die je zou willen meegeven aan jongeren met een handicap die op zoek zijn naar een baan?
'Focus altijd op wat je wél kan in plaats van op wat je niet kan. Tel je zegeningen en vier je successen.  Zoals in Mensch, durf te leven toepasselijk wordt gezongen: Vlieg uit in de lucht en kruip niet in een kooi.'

Mensen kunnen meer informatie vinden over deze mogelijkheden op internet:
http://www.wajongmagazine.nl/home, www.blikopwerk.nl

Geschreven door Bart Peeters
Geredigeerd door Johan Fiddelaers
Juni 2009