Interview Linda
'Ik heb de touwtjes zelf in handen.' |  |
Het huis van Linda is speciaal aan haar aangepast. Het bed staat in de woonkamer, de lichten gaan overal automatisch aan en het keukenblad is voor haar verlaagd. En binnenkort krijgt ze nog een omgevingsbediening. Daarmee kan ze alles met één afstandsbediening bedienen. Fokuswoningen zijn woningen voor mensen met een ernstige lichamelijke handicap, die onafhankelijk en zelfstandig willen wonen. De combinatie van een aangepaste woning met 24 uurdienstverlening op afroep geeft de bewoners vrijheid om een eigen leven te leiden.
"Voordat ik hier terechtkwam, woonde ik in een gewone flat die helemaal op mij was aangepast. Ik kreeg thuiszorg en verpleging. Maar afhankelijk van het personeel werd ik in mijn pyjama gezet. Dat kon dus om negen uur zijn, maar ook pas om elf uur. Nu, in deze fokuswoning, beslis ik alles zelf." Het bijzondere van Fokus is dat de dienstverlening gebeurt op afroep en op aanwijzing van de cliënt, 24 uur per dag. Met een druk op de bel kun je de ADL-assistentie (Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen) oproepen. Je bepaalt dus zelf waarbij en wanneer de ADL-assistentie verleend wordt, om welke assistentie het gaat (tot op zekere hoogte) en hoe deze assistentie verleend wordt. Het appartementencomplex waar Linda in woont, bestaat uit zestien zelfstandige fokuswoningen. De ADL-eenheid heeft een eigen kantoor van waaruit de assistenten zorg verlenen. Linda wordt geholpen bij haar dagelijkse voorzieningen zoals douchen, naar toilet gaan, post halen, eten maken of de vuilnisbak buiten zetten.
Indicatie
Medewerkers van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) stellen de indicatie vast van alle functies die onder de AWBZ vallen, waaronder persoonlijke verzorging en verpleging. Wanneer iemand zich aanmeldt voor een Fokuswoning, laat het CIZ aan het College voor zorgverzekeringen (CVZ) weten of de persoon voldoet aan de voorwaarden voor het ADL-clusterwonen. "Voor mijn aanmelding kreeg ik een vragenlijst van de indicatiecommissie. Over hoeveel hulp ik nodig had en welke aanpassingen in de woning nodig waren. Ze tellen dan de zorg die je nodig hebt in kwartieren. Dus bijvoorbeeld voor het douchen een kwartier en naar toilet gaan een kwartier. Je moet minimaal vijf uur en maximaal 30 uur zorg per week nodig hebben. Ik heb rond de 28 uur zorg nodig. Verder mag je drie voorkeuren voor woonplaatsen opgeven. In Nederland zijn er op bijna tachtig plaatsen fokuswoningen. Uiteindelijk moest ik drie jaar wachten voor Apeldoorn. Ik kon al wel eerder terecht, maar dan moest ik in Drenthe gaan wonen. Dat zag ik niet zitten. De indicatie voor je aanmelding is tegenwoordig wel veranderd. Het valt nu onder de AWBZ. Er is een strengere regeling en ze kijken veel strakker naar de uren zorg die je nodig hebt."
Voor- en nadelen van een fokuswoning
"Ik vind dat ik veel vrijheid heb in mijn fokuswoning. Als ik wil uitslapen dan kan dat. Dan bel ik later voor hulp die ik nodig heb. Natuurlijk gaan dingen wel in overleg. De bewoners kunnen niet tegelijk geholpen worden met douchen. Maar het belangrijkste van een fokuswoning is dat je de touwtjes zelf in handen hebt. En dat maakt het aantrekkelijk om in te wonen. Je hoeft nergens rekening mee te houden. Als ik dus een keer langer in mijn pyjama wil blijven, dan bel ik gewoon later om te gaan douchen. Maar er zijn ook nadelen aan een fokuswoning. Ik vind de wachttijden erg lang. Je woont natuurlijk met meerdere mensen die zorg nodig hebben. Als je naar toilet moet, komt er altijd meteen iemand naar je toe. Want dat kan niet wachten. De assistentes moeten dan wel alles veilig achter kunnen laten bij de andere bewoner, voordat ze naar je toe komen. Maar als ik hulp nodig heb bij andere dingen, zoals een boterham maken of thee zetten, moet ik soms wel lang wachten. Ik hoef ’s ochtends ook nooit weg voor vaste afspraken. En de mensen die dat wel moeten, krijgen dan voorrang bij het douchen. Bovendien wordt er veel gewisseld tussen de assistentes. Dat kan soms ook vervelend zijn. Dan moet ik alles weer uitleggen over welke zorg ik nodig heb. Ik moet ook veel getild worden en sommige assistentes hebben daar geen moeite mee, maar voor andere is het een behoorlijke klus. Ze vinden het dan te zwaar en beginnen te zuchten als ze moeten gaan tillen. Het is vervelend om daarmee geconfronteerd te worden. Ik kan ook niks aan mijn situatie doen. Toen ik hier net woonde, kon ik me soms erg bezwaard voelen als ik weer om hulp riep. Bij alles wat ik wil doen, heb ik hulp nodig. Om te plassen, voor een kopje thee. Telkens moet er dan weer iemand komen. Soms ging ik bewust eerder eten om dan te zorgen dat andere mensen op tijd geholpen konden worden. Maar ik begin steeds meer voor mezelf op te komen. Nu denk ik ’Stik er maar in. Ik heb ook recht op zorg, net als ieder ander’!"
Voor meer informatie over fokuswoningen kijk op: www.fokuswonen.nl
Geschreven door Pleun Schaeffer
M.m.v Veroni Steentjes