Stephen Hawking Een groot voorbeeld is niet meer

De Britse natuurkundige en kosmoloog Stephen Hawking is woensdag overleden in zijn woonplaats Cambridge. Hawking (76) was al op vroege leeftijd aan een rolstoel gekluisterd door de spierziekte ALS, maar zijn denkvermogen en enthousiasme om ingewikkelde wetenschappelijke ideeën aan een breed publiek uit te leggen werden nooit aangetast.

Zijn dood werd bekendgemaakt door zijn kinderen, Lucy, Robert en Tim. "We zijn diepbedroefd dat onze geliefde vader vandaag is overleden. Hij was een groot wetenschapper en een buitengewone man, wiens werk en nalatenschap vele jaren zullen voortleven. Zijn moed en volharding en zijn genialiteit en humor inspireerden mensen over de hele wereld." Hij zei ooit: 'Het zou niet veel voorstellen, dat universum, als het geen thuis was voor de mensen die je liefhebt'."

De natuurkundige en kosmoloog had ondanks zijn beperkingen een tomeloze ambitie om het ontstaan van leven, planeten en zwarte gaten te verklaren. "Mijn doel is eenvoudig", schreef hij in zijn boek Stephen Hawking's Universe. "Een volledig begrip van het universum, waarom het is zoals het is en waarom het überhaupt bestaat."

Stephen Hawking laat twee ex-vrouwen en drie kinderen achter. Hij schreef ruim tweehonderd wetenschappelijke publicaties, dertien boeken (waarvan zes co-auteur) en vier kinderboeken over kosmologie met zijn dochter Lucy. De Brit was een van de meest prominente wetenschappers in zijn gebied, regelmatig te gast in tv-shows, een media-icoon en won vele prijzen vanwege zijn ontdekkingen in de kosmologie. Hij kreeg zelfs een natuurkundig fenomeen naar zich vernoemd, de zogeheten Hawkingstraling.
Oxford

In het Engelse Oxford werd op 8 januari 1942 Stephen William Hawking geboren. Hij was de zoon van de Engelse Frank en de Schotse Isobel Hawking. Na Stephen volgden nog twee dochters, Philippa en Mary, en een geadopteerde zoon Edward. Het leven als boekenwurm werd al op vroege leeftijd met de paplepel ingegoten. De maaltijden in het intelligente, excentrieke, maar ook armoedige gezin werden vaak in stilte met een boek genuttigd. Toen Hawking 17 jaar oud was, werd hij toegelaten tot de Universiteit van Oxford. Daar studeerde hij Natuurkunde. Hawking was tijdens zijn studie geen harde werker, maar haalde door zijn intelligentie alle vakken die nodig waren om af te studeren. Tijdens zijn studie kreeg hij een relatie met Jane Wilde, met wie hij later zou gaan trouwen.

ALS 
In zijn laatste studiejaar werd Hawking echter enorm klunzig en bewoog hij vaak ongecoördineerd. De Brit viel regelmatig en begon te slissen. Op aandringen van zijn familie liet hij zich medisch onderzoeken. Op 21-jarige leeftijd werd de ongeneeslijke spierziekte ALS geconstateerd. Hawking kreeg van zijn artsen een levensverwachting van twee jaar. "Mijn verwachtingen werden tot nul gereduceerd toen ik 21 jaar was. Alles wat ik sindsdien heb gedaan, is een bonus", onthulde Hawking in een interview met New York Times Magazine in 2004. "Ik ben niet bang voor de dood, maar ik heb ook geen haast met sterven." Uiteindelijk leefde hij ruim vijftig jaar langer dan de prognose die hij als 21-jarige kreeg.

"Hij is uitzonderlijk", verklaarde Nigel Leigh, een hoogleraar klinische neurologie van King's College in Londen. "Ik ken niemand die al zo lang met ALS leeft. Het is niet alleen bijzonder dat hij al die tijd in leven is gebleven, maar ook dat de ziekte bij hem opgebrand lijkt te zijn. Zijn situatie lijkt stabiel te zijn, en dat is extreem zeldzaam."

Rijzende ster
In 1965 trouwde Hawking met Jane Wilde, die tijdens zijn diagnose en verval zijn steun en toeverlaat was. Met Wilde kreeg Hawking drie kinderen: zonen Robert en Timothy en dochter Lucy.

De wetenschapper werkte samen met Roger Penrose aan theorieën over het ontstaan van het universum. Hawking verdiende voornamelijk bekendheid door zijn onderzoek naar zwarte gaten en singulariteiten. Een singulariteit is een punt in de ruimte met een oneindig klein volume en een oneindig grote dichtheid. Rondom zo'n punt houden tijd en ruimte praktisch op met bestaan. Reguliere natuurkunde gedraagt zich volgens andere regels rondom een singulariteit. Hawking en Penrose publiceerden in 1970 een bewijs dat het universum ooit vanuit een singulariteit is ontstaan.

In 1966 won Hawkins zijn eerste grote prijs, namelijk de Adams Prize. In 1974 werd hij gekozen als zogeheten Fellow of the Royal Society. Dat is een erkenning voor al het werk dat iemand in de natuurwetenschappen heeft verricht. Sindsdien mocht hij de titel FRS achter zijn naam voeren. Zijn doorbraak buiten de wetenschap bereikte hij met zijn boek A Brief History of Time (1988). Daarin beschrijft hij concepten zoals tijdreizen, zwarte gaten en stringtheorie. Voor die tijd waren dat baanbrekende ideeën, die ook nog eens op relatief begrijpelijk niveau werden uitgelegd.

Scheiding en tweede huwelijk
De Brit was tijdens zijn leven een aantal keer gevaarlijk dicht bij de dood. In 1985 liep hij een longontsteking op, die zo ernstig was dat aan zijn toenmalige vrouw Jane Wilde werd gevraagd of zijn leven moest worden beëindigd. Hawking wist zijn gezondheidsproblemen echter telkens te doorstaan. 

Door de rijzende bekendheid van Hawking en de constante aanwezigheid van artsen en zusters kwam het huwelijk van Wilde en Hawking onder druk te staan. In 1991 besluiten zij te scheiden. In 1995 trouwde hij met Elaine Mason, een van de zusters die hem tijdens zijn longontsteking verzorgde. Elaine Mason was daarnaast de ex-vrouw van David Mason, die de eerste versie van Hawkings spraakcomputer ontwierp. Eind 2006 scheidde Hawking ook van Elaine. Zoveel als hij over het universum wist te vertellen, zo weinig begreep hij het andere geslacht. "Vrouwen zijn een compleet mysterie voor mij", verklaarde hij in 2012 tegenover New Scientist.

Cultureel fenomeen
Door zijn opvallende verschijning en humor was Hawking ook een cultureel fenomeen. Zijn gelijkenis was onder meer te zien in afleveringen van The Simpsons, Dexter's Lab, Family Guy, Futurama en The Fairly OddParents. Ook speelde hij kleine rollen in The Big Bang Theory en Star Trek: The Next Generation. Zijn stemcomputer werd in het nummer Talkin' Hawkin' van Pink Floyd te gebruikt. In 2014 kwam de Oscar-winnende film The Theory of Everything uit, waarin het vroege leven van de wetenschapper in werd uitgebeeld.
Hawkins was een prominent atheïst. Hij heeft altijd beweerd dat het universum zichzelf kon creëren door krachten zoals de zwaartekracht. In zijn boek Black Holes and Baby Universes (1993) schrijft hij: "Ik heb gemerkt dat zelfs mensen die beweren alles vooraf is bepaald en dat wij daar niets aan kunnen doen, kijken voordat ze de weg oversteken."

Stephen Hawking overleed op 14 maart in zijn woonplaats Cambridge.

 

Persoonlijk Veroni 
In mijn leven ben ik twee keer met Stephen Hawking vergeleken qua beperking en een intelligente geest wat ik een ernorm compliment vond. Ik was minder gevangen in mijn lichaam dan hij is. Hij was voor mij het voorbeeld dat alles wat je bent en kunt in je hoofd, hersenen, zit en niet in je lichaam. Hij had een briljante geest gevangen in een meer dan lastig lichaam. Toch beperkte hem dat niet. Ik ken niemand die zolang met ALS heeft geleefd, wat wellicht zijn geestdrift en mental power aangeeft. Een groot voorbeeld voor mensen met een lichamelijke handicap is niet meer, Het is aan onszelf om nieuwe voorbeelden te maken.