Aangepast carnaval vieren

Vastelaovend in Zitterd viert me same!

 

Denise Vanderbroeck (33), ambassadeur en vrijwilligster van Stichting Intermobiel vertelt over aangepast Carnaval vieren. Ze is getrouwd en woont in Sittard met haar hulphond Lola en Louis die sinds kort in opleiding is bij haar thuis. Zij is geboren in een stuitligging waardoor ze haar rechterarm vrijwel niet meer kan gebruiken (Erpse-Paralyse). Op haar 22e werd ook Ehlers-Danlos syndroom gediagnosticeerd. Een hypermobiliteit ziekte die voor veel pijn, energie, hand en loopproblemen zorgt. Door veel training en begeleiding kan Denise nog steeds korte stukken lopen. Haar handfunctie gaat echter wel achteruit.

 

Carnaval, ik noem het liever ‘Vastelaovend’, is een van oorsprong Rooms-katholiek feest dat plaatsvindt in de drie dagen voor de veertig dagen vastentijd. Buiten het feit dat ik niet kan ontkennen, dat er veel gedronken en gegeten wordt tijdens deze periode, betekent vastelaovend voor mij veel meer dan dat. Zo is vastelaovend het moment om je te verkleden zoals je favoriete idool, dier, of iets wat je hilarisch vindt. Maar je kunt ook je zo verkleden dat je iets uitbeeldt. Politieke grappen, clichés, woordspelingen of stereotypes worden daar vaak voor gebruikt. Wij noemen dat in Sittard (Zitterd)  ‘laammaekerie’ oftewel lam maken. Ik vind dat een van de leukste dingen die er is. Even alles niet serieus nemen en alles loslaten en soms misschien toch een beetje serieus zijn zonder dat iemand het doorheeft. 

 

Sittard viert maar liefst zes dagen vastelaovend! Op donderdagavond gaan de vrouwen op het ‘auw wieverbal’ onherkenbaar verkleed om gekkigheid met de mannen uit te halen. Denk aan een groep vrouwen verkleed als Rembrandt die toevallig nog wat schmink over hadden. De vrijdag is voor de scholieren en de studenten. De zaterdag is het ‘kanon van het balkon’ waarbij om 23:11 de sleuteloverdracht plaatsvindt tussen de burgemeester en de prins van dat jaar. Zondags (de eerste oorspronkelijke dag van de carnaval) hebben wij een grote optocht. Verschillende groepen en praalwagens trekken door de binnenstad. Maandag is het ‘Tröötekonkoer’. Verschillende harmonieën en orkestjes spelen in de cafés en op de markt. Op dinsdagmiddag is het ‘appelesiene sjmiete’, hier worden echt sinaasappels uitgegooid naar kinderen als ze maar hard genoeg ‘APPELESIENE’ roepen. ’s Avonds wordt het masker begraven en de echte ‘die hard’ gaat ook nog even ‘huilen met de prins’. Kortom hoe doe ik mee met zo’n planning? Het lijkt onmogelijk, maar geloof mij met keuzes maken is meer mogelijk dan je denkt.

 

Dit jaar heb ik de Vastelaovend grotendeels in een rolstoel gevierd. Doordat mijn ziekte nogal wisselend is, kan het voor de omgeving zwaar zijn in te kunnen schatten waar we nou precies staan (of zitten). Ik merkte dat de omgeving het soms zwaarder vind dan jijzelf, of laat ik het zo formuleren: jijzelf hebt dit proces veel eerder volbracht dan jouw omgeving. Door open te praten en te accepteren dat het voor iedereen soms even een uitdaging kan zijn, voorkom je dat mensen zich ongelukkig voelen of dat jij je ongelukkig voelt. 

 

Vier je buiten of vier je binnen Vastelaovend? Is er een openbaar toilet of moet je een café in? Hoe druk is het er en welke route kan ik dan het beste nemen? Dit zijn allemaal dingen waar je over na moet denken. Daar waar je kunt probeer je rekening te houden met de omgeving. Als je nog nooit Vastelaovend hebt gevierd of je bent nieuw in een stad, laat je dan vooral niet afschrikken. Ook ik die al heel wat jaren door Sittard loopt of zit, krijg de mooiste en lelijkste woorden naar mijn hoofd gegooid. 

 

Eigenlijk is deze ervaring niet anders dan bij een festival of alles waar veel mensen bij elkaar komen. De één vindt het briljant dat je buiten de deur durft te komen en de ander vindt het schandalig dat je met zo’n drukte zo veel ruimte inneemt. Het viel mij op dat jongeren veel opener stonden voor mij, de rolstoel en mijn vriendengroep dan de wat oudere vierders. Daar was het met name: ‘Kun je niet beter thuisblijven?’. Zo zijn er nog meer tegenstrijdigheden. Daar waar er geen openbaar rolstoeltoilet was, stonden misschien wel tien mensen klaar die je met liefde wilde helpen naar het toilet. Ik denk dat je dus daarin niet alles kunt plannen. Iedereen heeft lol, drinkt misschien soms wat veel, gaat net iets te hard in de polonaise mee en ervaart ‘oeps, dit is geen doorgang’, maar jij vanuit welke positie dan ook gaat daar net zo hard in mee.

 

Ik ben één keer heel erg boos geworden, omdat iemand zo ontzettend gemeen deed tegen zowel mij als mijn omgeving omdat ik te veel plek innam. Maar verder ook echt helemaal niet. Één voorval op al die mensen die ik heb gezien. Natuurlijk heb ik wel soms wat dingen gehoord. Het galmt zo lekker door daar beneden en dat vergeten de lopende mensen nog wel eens. Maar als jij je focust op wat je aan het doen bent, namelijk aan het laammaeke, dan heb je daar helemaal geen tijd voor. Dus zet alvast in je agenda donderdag 23 februari 2017 tot dinsdag 28 februari vieren wij Vastelaovend in Zitterd!

 

Geschreven door Denise Vanderbroeck
Geredigeerd door Veroni Steentjes

Mobiel Magazine 2016 - 1
Online: februari 2017