Lisanne

'Ik wil mensen laten lachen.'

In dit portret maken we kennis met Lisanne Herder (20) uit Arnhem. Ze is geboren met een lichamelijke handicap, waardoor zij rolstoelafhankelijk is. Aan de linkerkant van haar lichaam is ze spastisch en ze is blind aan één oog. Toch laat dit haar er niet van weerhouden om haar bijzondere hobby uit te oefenen als stand-up comedian. 'Ik voel me gewoon nergens zo lekker als op het podium', aldus Lisanne.

Passie voor theater
Lisanne wilde al op jonge leeftijd graag een keer naar het theater, maar omdat ze bang voor mensen was en eigenlijk nooit wat alleen deed, durfde ze niet zo goed. Ongeveer vier jaar geleden waagde ze het er toch op en ging ze voor het eerst naar een theatervoorstelling samen met een begeleider van haar woongroep. Tijdens die voorstelling van Sjaak Bral werd er een opmerking gemaakt over gehandicapten. 'De hele zaal was in schok, omdat ik in het publiek zat. Dat vond ik boeiend en het zette me aan het denken. Die theaterbezoekjes gaven me afleiding en moed, omdat het me fascineerde dat ik in het theater helemaal niet zo opviel en ik niet de enige was die een beetje “gek” was.' Langzaamaan leerde Lisanne de mensen in het theater steeds beter kennen, waardoor ze ook alleen durfde te gaan.

Lisanne Herder op het podium als stand-up comedian

Tegenwoordig gaat ze zelfs wel twee tot drie keer per week naar het theater en het bijbehorende eetcafé, hoewel ze het wel lastig vindt dat ze niet zomaar uit kan gaan.'Ik moet er altijd rekening mee houden dat mensen me moeten helpen en extra moeite moeten doen om mij binnen te laten, omdat veel theaters en kroegen niet aangepast zijn. Daarnaast doen mensen me soms op een vervelende manier na, willen ze soms niet eens met me praten of lopen ze met een grote boog om me heen.' Toch laat Lisanne zich hier niet door tegenhouden. 'Ik ga graag uit en doe gewoon mijn ding en hoewel sommige dingen erg vervelend zijn, accepteer ik ze gewoon, omdat ik er toch niets aan kan veranderen.'

De sprong in het diepe
Nadat Lisanne meer dan 650 voorstellingen in het Posttheater in Arnhem had bezocht, begon het bij haar te kriebelen. Ze wilde zelf graag optreden en schreef zich in voor een open podium voor cabaretiers en stand-up comedians. Maar toen begon ze te twijfelen en wilde ze het optreden bijna annuleren. 'Ik durfde de stap niet goed te zetten en had een aanmoediging nodig. Gelukkig kreeg ik tijdens de Comedy Explosion in het Posttheater een figuurlijke schop onder mijn kont. Die avond werd gepresenteerd door Jeroen Pater, één van mijn voorbeelden. Hij vroeg iets aan mij voor één van zijn grappen. Toen heb ik hem zo onder de tafel weten te kletsen, met als gevolg dat hij een microfoonstandaard aan mij gaf met de opmerking: "dat ik toch veel grappiger was dan hij." Die voorstelling liet hij me niet meer los en het publiek moest de rest van de avond erg om ons lachen.' Jeroen vroeg aan Lisanne waarom ze er niet iets mee deed. Nadat ze aan hem had verteld dat ze daadwerkelijk wilde gaan optreden, had ze het gevoel dat ze niet meer terug kon. 'Toen dacht ik: "Nou Lisanne,je hebt niets te verliezen", dus heb ik de knoop doorgehakt en besloten dat ik echt graag wilde optreden en het ook voor elkaar zou gaan krijgen.'

Eerste optreden
'Op 20 mei 2009 was mijn cabaretontmaagding in de Zaal der Kunsten in Woerden. Ik was erg zenuwachtig, vergat regelmatig mijn tekst en er werd niet veel gelachen in de zaal. Ik dacht echt dat het nooit meer goed zou komen. Gelukkig heb ik nu al vaker opgetreden, en ben ik een stuk zekerder van mezelf.' Op 9 februari 2010 treedt Lisanne namelijk al voor de achtste keer op in Amsterdam in De Engelenbak. En in 2010 staat ze zelfs minstens één á twee keer per maand op een podium. Haar optredens regelt ze zelf door zich in te schrijven voor open podia door heel het land. 'Ik maak dan gebruik van de Valys taxipas. Jammer genoeg moet ik wel rekening houden met mijn kilometerbudget, waardoor ik minder vaak en minder ver kan optreden dan ik zou willen.'

Bloed, zweet en tranen
Stand-up comedy is wat ik het liefst doe. Ik haal er kracht uit. Ook al heeft het me ontzettend veel bloed, zweet en tranen gekost. Ik heb absoluut geen podiumvrees, maar toch voelde ik me in het begin erg onzeker en twijfelde ik of ik het echt wel kon.' Ook moet Lisanne tijdens zo’n avond rekening houden met haar handicap. Ze is namelijk afhankelijk van buitenstaanders als ze hulp nodig heeft, omdat ze altijd alleen naar haar optredens gaat. Soms vraagt ze dan ook van tevoren of het theater rolstoelgeschikt is, zodat ze niet voor verrassingen komt te staan. Zo is het bijvoorbeeld vaak niet mogelijk om naar het toilet te gaan. Daarnaast moet ze er rekening mee houden dat ze spastisch kan worden op het podium. 'Maar nu denk ik: 'Dan lachen ze maar om mijn spasmen. Ik schaam me er niet voor en mensen hebben nou eenmaal betaald om te lachen. En daar doe ik het uiteindelijk ook voor; ik wil mensen laten lachen.’

Grappen
In het begin maakte Lisanne tijdens haar optreden eigenlijk alleen maar grappen over haar handicap. Het publiek reageerde hier in elke zaal weer heel anders op; van geschokt en positief tot argwanend en hysterisch. 'Ik dacht dat ik nergens anders grappen over mocht en kon maken. Maar toen ik merkte dat het publiek dat ook van me verwachtte, voelde ik me daar toch niet helemaal lekker bij. Nu maak ik die grappen nog steeds, maar draait mijn optreden daar niet meer alleen maar om. Daar voel ik me veel prettiger bij. Ik riep toch zelf altijd dat ik meer was dan alleen mijn handicap? Waarom legde ik dan zoveel nadruk op het feit dat ik vier wielen onder mijn kont heb?'

Over het algemeen krijgt Lisanne veel positieve reacties. Dat gaat van 'Wat goed dat je dit doet ondanks je handicap!' tot ‘Wat heb je een originele kijk op dingen’. Helaas zijn er ook mensen die negatief reageren. 'Dat vind ik wel moeilijk, maar ik probeer me dan maar te bedenken dat ik niet iedereen kan pleasen.'

Toekomst
Lisanne droomt er niet van om beroemd te worden. 'Roem en aandacht is voor mij zo nietszeggend; ik vind het belangrijker dat ik het leuk heb.' Wel wil ze graag cursussen en schrijflessen gaan volgen om zichzelf verder te ontwikkelen als stand-up comedian. In de toekomst wil ze een keer een volledig programma gaan draaien. Tijdens haar huidige optredens op een open podium krijgt ze namelijk maar vijftien tot twintig minuten de tijd, terwijl ze materiaal heeft voor drie kwartier. 'Ik wil gewoon zo veel mogelijk optreden, want ik voel me nergens zo lekker als op het podium.'

Ben je benieuwd naar Lisanne op het podium? Bekijk dan één van deze onderstaande filmpjes:

Geschreven door Anita Boon m.m.v. Lisanne Herder
Geredigeerd door Veroni Steentjes
Januari 2010

< Terug