Tea vertelt over waarom een eigen huis bouwen nodig was om goed aangepast te kunnen wonen

'In de huurwoning kon ik niet met de elektrische rolstoel in huis. Nu wel, en dat is perfect.' In dit artikel vertelt Tea Bijker (1971), één van de oprichters van Stichting Intermobiel, over de aanpassingen die ze liet aanbrengen in het huis, dat zij en haar man in 2006 lieten bouwen in Sintjohannesga. In augustus 1992 glijdt Tea uit tijdens een avondje uit. Haar knie zwelt op en ze kan er niet meer op staan. Later blijkt dat haar knieschijf uit de kom is en dat er een scheurtje in het kapsel zit. Met een brace zou dat moeten herstellen, maar in maart 1993 is een operatie noodzakelijk. Daarna volgen nog heel wat behandelingen, omdat de knie niet geneest, integendeel zelfs. In 1994 constateren artsen Posttraumatische dystrofie in Tea's linkerbeen. 'Maar langzaamaan kroop de pijn omhoog en binnen vijf jaar had ik pijn in mijn hele lichaam', vertelt Tea. Artsen twijfelen dan alsnog aan de diagnose Posttraumatische Dystrofie, en denken aan andere aandoeningen zoals het syndroom van Sjögren.  Maar in 2002 stelt een neuroloog van het ziekenhuis in Leiden toch de diagnose Posttraumatische Dystrofie door het hele lichaam vast.

Leven met beperkingen Kortom voor Tea wordt het leven nooit meer zoals het was, voor het avondje uit in augustus 1992. In de loop der tijd wordt het voor Tea duidelijk dat ze moet leren leven met beperkingen en aanpassingen. In 2005 kochten Tea en haar man een kavel, waarna in maart 2006 de bouw begon. In augustus 2006 was het huis klaar en trokken Tea en haar man in hun nieuwe onderkomen. 'Hiervoor woonden we in een huurhuis met een aangebouwde douche-unit. Er waren echter meer aanpassingen nodig en die waren in dat huis niet te realiseren. De deurposten waren bijvoorbeeld niet breed genoeg volgens de normen. Ik kon bijvoorbeeld niet met de elektrische rolstoel in huis komen, het huis was te klein. In het dorp waar ik woon, waren verder geen aangepaste woningen. Daarom besloten wij een huis te laten bouwen.'

Lange termijn
De gemeente stond welwillend ten opzichte van hun verhuizing van een aangepaste huurwoning naar een koopwoning. 'De gemeente gaat er vanuit, als je in een koopwoning dingen aanpast, dat je dat doet voor de lange termijn. Uit een huurwoning kun je makkelijker vertrekken. Dan zit de gemeente of de woningbouwvereniging met een huis opgescheept dat naar jouw omstandigheden is aangepast', aldus Tea. Het was voor Tea belangrijk dat ze in Sintjohannesga kon blijven wonen. 'Ik heb hier mijn familie en vrienden wonen. In een andere plaats zou ik nieuwe sociale contacten moeten opbouwen. Dat gaat in mijn situatie niet zo makkelijk, daar hield de gemeente ook rekening mee.' 

Draaicirkel In het nieuwe huis zijn met een aantal dingen rekening gehouden. 'Er zijn deurposten van 93 centimeter. Dat is breed genoeg voor mijn elektrische zit- en ligrolstoel. De badkamer en de slaapkamer zijn op de begane grond. De afmetingen van deze vertrekken zijn groot genoeg. Bij het bepalen van de maat gaan ze uit van de draaicirkel van de elektrische rolstoel. Ik heb een elektrisch hoog/laagbed, een douchebrancard en een verhoogde wc met steunen. In de badkamer hebben we spiegels op de voor mij en mijn man gewenste hoogte. Er is een wastafel, die ingesteld is op het gebruik van een elektrische rolstoel', somt Tea op.

Zelfredzaamheid 'Daarnaast beschik ik over een omgevingsbesturing. Met de SRS Lyte  bedien ik de telefoon, de voordeur, de deuren in huis, televisie, video, dvd, noem maar op! Dat geeft mij een klein stukje zelfredzaamheid.' Tea heeft niet de vrije keus gehad in de aanschaf van een omgevingsbesturing. Ze was verplicht in zee te gaan met RDG Kompagne, de leverancier die bij haar zorgverzekeraar is aangesloten. 'De keus viel op de SRS Lyte, omdat deze goed paste bij wat ik wilde besturen met een omgevingsbesturing. Ook het uiterlijk vond ik heel mooi, het lijkt net een klok. Daarnaast is hij niet zo groot en bovendien makkelijk mee te nemen op mijn elektrische rolstoel.'

Grootveld
Door haar ergotherapeut en door zelf op internet te zoeken, wist Tea welke aanpassingen ze wilde hebben. 'Vooral aan de site www.grootveld.net hebben we veel gehad. We hebben bij die site een gids besteld. Daar stond zoveel informatie in over de vereiste afmetingen van bijvoorbeeld de badkamer, dat we zelf, bij wijze van spreke het wiel niet meer uit hoefden te vinden', zegt Tea. 
 

De aanvragen zijn via de ergotherapeut verlopen. 'Alle aanvragen verliepen soepel. In principe had ik vrije keuze in de aanpassingen die vergoed werden. Al moest het CIZ wel alles goedkeuren, maar dat hebben ze gedaan.' De zorgverzekeraar vergoedde de omgevingsbesturing en het hoog/laagbed. De gemeente vergoedde bijvoorbeeld de douchebrancard en de elektrische deuropeners. Gezamenlijk inkomen De vergoeding van de eigen bijdrage voor de aanpassingen hangt niet af van het feit of je een huurhuis of een koophuis bewoont. 'Dat bepaalt men naar aanleiding van het gezamenlijk inkomen. Dat geldt ook voor de hoogte van de eigen bijdrage. Als je het totale kostenplaatje bekijkt, ten opzichte van het bedrag, namelijk de eigen bijdrage, wat wij moesten betalen, dan viel het best mee', meent Tea.

Comfort
De Friezin is zelfstandiger in haar nieuwe huis, maar geniet vooral van het comfort. 'In de huurwoning kon ik niet met de elektrische rolstoel in huis. Nu wel, en dat is perfect.' Andere voordelen zijn volgens Tea: 'Als je een eigen huis aanpast, is dat voor de gemeente een teken dat je er langer blijft. Daarnaast weet ik niet of de woningcorporatie alle aanpassingen die ik nu heb, zou toestaan. Een volgende bewoner kan weer hele andere dingen nodig hebben. Voor mij zijn er dan ook geen nadelen geweest aan het aanpassen van een koophuis.'

Energievretend
Al met al heeft de realisering van het bouwplan jaren geduurd. 'Het leek wel een eeuwigheid', lacht Tea, als ze op die periode terug blikt. 'In 2001 ging mijn gezondheid erg achteruit. Het werd duidelijk dat de situatie in het huurhuis onhoudbaar werd. Maar pas in 2006 trokken ik en mijn man in onze nieuwe woning. Al verliep bovendien alles op rolletjes, het is een energievretend iets. De omgevingsbesturing is heel mooi, maar voordat het allemaal werkt, ben je een tijd verder. Het moest natuurlijk ingesteld worden. Je hebt dan constant mensen over de vloer, die willen weten hoe en waar je iets wilt hebben.'

Tips
Uiteindelijk hebben die jaren wachten ook wat opgeleverd. 'Je hebt dan wel de tijd om goed rond te kijken en er over na te denken', relativeert Tea. 'Verder heb ik geluk gehad met een goede ergotherapeut, die had ik al voor de bouw. Ook was de bestelde gids van www.grootveld.net het neusje van de zalm. Daarnaast hadden we de mensen van de verschillende instanties en bedrijven vaak tegelijk over de vloer. Op die manier konden ze met elkaar overleggen, hoe dingen gedaan moesten worden en werkten ze niet langs elkaar heen.'Tea is tevreden met haar huis. 'Ik mis niks, alles zit er in wat ik nodig heb. Als ik het over zou moeten doen, dan zou ik niks anders doen', besluit Tea.

Geschreven door Rosan Wilts
Geredigeerd door Veroni Steentjes
februari 2009